سیر تکامل پوشاک

سیر تکامل پوشاک و بافته ها از زمانی شروع می شود ، که انسان با دستیابی به غذا و فرهنگ شکلی متمدن به خود گرفت . چهار تمدن بزرگ در این دوره پیشرفت کردند : دره نیل ، دشتهای دجله و فرات ، دره یانگ تسه ، و دره سند که در شمال غربی هند واقع است . 

دوره های کوتاه مدت آموزشگاه شهرتاش

سیر تکامل پوشاک تحت تأثير اوضاع اقلیمی و فراهم بودن مواد خام در هر سرزمین بوده است . در بیشتر مناطق گرمسیری از لباسهای دوخته نشده ، و در مناطقی هم از لباسهای دوخته استفاده می کردند.

جنس آنها از پوست گیاهان ، پوست حیوانات ، نمد و نخهای بافتنی بوده است . بافته ، کالایی ارزشمند بود ، و از وقتی که این صنعت پیشرفت کرد ، از مواد تزیینی هم در آن استفاده شد . تمدن دره سند دارای شواهدی است ، که نشان می دهد این مکان جزو مکانهای اولیه تولید بافته ها در هند بوده است . 

با این حال اسنادی موجود است که هنوز رمزگشایی نشده اند ، و دانش ما فقط بر اساس مطالعه پیکره ها و مهرهای حکاکی شده است تصاویری که از زنها و مردها موجود است ، نشانگر آن است که هم لباسهای دوخته شده و هم دوخته نشده می پوشیدند . 

سنتهای بومی دره سند بر پایه آیینهای دینی قرار داشت ، که طی آن خدایانی را می پرستیدند ، که گفته می شد نیروهایشان ایجادکننده خلاقیت در همه چیز است ، و نیروبخش زندگی آنها بوده است . این روش تجلیل از زندگی ، هنوز هم در پیشرفت مدلهای لباس به طور مستقیم تأثیر دارد . 

از اواسط هزاره دوم قبل از میلاد ، هندی های اروپایی یا قبیله های آریان با فرهنگهای مختلف به شمال غربی هند مهاجرت کردند . 

اطلاعات موجود از دوران ودیک ، مقالات کهن ادبی کشور گرفته شده است ( از کتاب مقدس و دا ” ) . در این دوره بود که تکنیکهای طراحی و نساجی ، واژه نامه های تخصصی را به وجود آوردند و از این قسمت میتوان به سیر تکامل پوشاک پی برد. 

از دوره ودیک ، شواهد بصری کمیاب است ، اما درباره جامه ها و بافته ها ، مقاله هایی با نام و توضیحات بسیار غنی موجود است . فرهنگ پوشاک در هند باستان ، از ادبیات قدیمی ودیک ، هم عمیقتر است . مطالعه مقاله ها در این دوره نشان دهنده ظرافت در بافته ها ، و لباسهاست ، و فن آوری تزیینات ، در این دوره به انجام رسیده است . 

مسافران و کسانی که در آنجا ساکن می شدند ، اطلاعات ارزشمندی را در مورد پوشاک به ما می دهند . در تاریخ یونان هم آمده است ، که لباسهای هندی از جنس پنبه بوده است ، و نیز زیرپوشهایی پنبه ای هم از زانو پایین تر حدوداً تا مچ پا می رسید ، و قسمت بالای آن ، بخشی از شانه ها را می پوشاند ، و بخشی هم به دور سر پیچیده می شد ، همچنین گوشواره هایی از عاج می انداختند .

 از چترهای آفتابی برای جلوگیری از گرما ، و کفشهای سفید چرمی استفاده می کردند . با پایان یافتن دوره و دیک ، و برقراری امپراتوری موری ها ، شهرها و روستاها به مرکز تجارت تبدیل شدند . در دوره آشوکا ( اصیلترین امپراتور هند ) ، امپراتوری از دو منظر فرهنگی و اقتصادی پیشرفت کرد . 

افزایش تجارت کالاهای لوکس و دایر شدن صنف صنعتگران و کارخانه های نساجی کلید شاخصی برای پیشرفت بافته های هندی بود . 

اطلاعات زیادی دربارهٔ پوشاک این دوره ، از پیکره ها و دیگر شکلهای هنری رایج در این دوره به دست آمده است . که با هدف زیر سلطه داشتن طبیعت و حاصلخیزی ، پاکشا را نشان می دهد ، که با کایاباندهان و اوتاریا ^ لباس آنتاریا٬ پوشیده است ، و سرهایشان هم همیشه پوشیده بوده است . 

پیکره های پاکشی از اولین پیکره هایی هستند ، که تراشیده شده اند ، و نشانگر اصلی زیبایی زن هندی است . آنها به سبک آنتاریا لباس پوشیده اند ، و اغلب بالاتنه ها لخت بوده اند ، و سرهایشان را ماهرانه پوشانده اند ، و از جواهرات زیادی هم برای تزیین استفاده کردند . 

در جنوب و مرکز هند قوم ممتاز دیگری به نام ساتواهانا ” و سلسلهٔ آندھارا بودند . بعضی از بزرگترین معماران بودایی جهت حمایت از حاکمان ، بناهایی را احداث کردند ، که بخش اعظم هزینه آن را تاجران ثروتمند ، افراد سرشناس صنعتگران ، و سرمایه گذاری کرده بودند . 

تصاویر شده در ورودی معبدها ، ترسیم پیکره های بودایی دوره ساتواهانا ، و تصاویری از پوشاک دوخته شده بیانگر این موضوع اند ، که آنها در خدمت پادشاهان آندهارا بوده اند . خیمه داران ، نگهبانان ، ملازمان ، مهتران مستخدمان ، همگی در حالی که کت و تونیک پوشیده اند ، ترسیم شده اند . 

در مقام مقایسه با پیکره های جاهای دیگر هند در همین دوران ، طرح و برش و لباسها بسیار پیچیده به نظر می رسند . تولید پوشاک و تجارت کالا در دورهٔ ساتواهانا پیشرفت کرد . آندها از آن زمان تا به امروز یکی از غنی ترین مراکز تولید پوشاک بوده اند . پنبه ، گیاه نیل و دیگر گیاهان رنگرزی ، پرورش داده شدند ، و صنعتگران زیادی هم در ریسیدن ، چاپ ، و رنگرزی مهارت پیدا کردند .

 زمانی که قوم ساتواهانا بخش بزرگی از سرزمینهای مرکزی و جنوبی هند را تحت کنترل داشتند ، شمال هند ، از جانب قبیله هایی از آسیای مرکزی مورد تهاجم قرار گرفت ، تا قرن اول میلادی ، نسلهای کوشان از قبیله یو چی ” ، در شمال غربی چین ، پادشاهی وسیعی را از سانچی ” در جنوب و واراناسی در شرق در اختیار داشتند . 

ترکیب و کنترل تجارت بین هند ، آسیای مرکزی ، چین ، ، و غرب کامیابی را برای امپراتوری کوشان به ارمغان آورد ، که نتیجه اش پیشرفت در تجارت منسوجات بود . در رنگرزی ، نقاشی ، و ثابت کردن رنگها در پارچه ، مهارت کامل پیدا کرده بودند ، و از رنگهای گیاهی مختلف هم استفاده می کردند . 

با تشویق کانیشکاها ” هنرستان بزرگ بودایی هم در گاندهارا و متورا ترقی کرد . پیکره کوشان پیوندی ناهماهنگ از غرب و شکلهای بومی است . طرز لباس پوشیدن در تصاویر گاندهارایی ها به طور مشخص از آسیای مرکزی برگرفته شده است . 

مدلهای اوتاریا ، آنتاریا ، و کایاباندهان در کنار لباسهای بلند ، تونیکها ، بلوزهای دگمه دار ، دامن ، پیژامه ، کتهای لایی دار ، قباهای کوتاه یونانی ( چیتون ۲۰ ) ، خرقه ها ، و چکمه های بلند به چشم می خورد . پادشاهان کوشان ترکیب لباسهای سی تی ین ” را به لباسهای گشاد هندی ترجیح می دادند . 

سلسله گوپتا در سال ۳۱۹ بعد از میلاد ، یعنی صدها سال بعد از سلطه بودایی ها بنیانگذاری شد ، و احیاکننده فرهنگ و مذهب هند بود . تا سال ۳۲۰ بعد از میلاد چاندرا گوپتای ۲۳ اول ، ماگاداها را بنیان گذاشت ، تجارت به شدت فعال شد . تجارت منسوجات به عنوان درآمد اصلی باقی ماند ، و به جنوب شرق آسیا ، مدیترانه و آسیای غربی صادر شد . 

کارخانه های نساجی به سرعت توسعه پیدا کردند ، و ابریشم ، چیت موصلی ، چلوار ، کتان ، پشم ، و پنبه به مقدار زیادی تولید شدند . از سکه هایی که در دوره گوپتا با عکس لباسهای درباری ضرب شده است ، می توان نتیجه گرفت ، که پادشاهان گوپتا دوست داشتند تونیک ، شلوار ، و چکمه های بلند ( مد بعد از پادشاهان کوشان بودند ) را بپوشند . 

ملکه ها هم بیشتر لباسهای دو تکه آنتاریا و یوتاریا را می پوشیدند ؛ البته گاهی تونیک را هم ترجیح می دادند . درباریان هم از مشوقان بزرگ هنر ، موسیقی ، نقاشی ، معماری ، مجسمه سازی ، ی ، رقص ، و همه آنچه که جنبه کلاسیک داشت ، و تحت نفوذشان بود ، بودند . 

هنوز لباسهای دوخته نشده دادند ، اما اختلاف بزرگی را ترجیح می در الگوسازی و طراحی پدید آمد . دو کار جامع در دوره گوپتا ، یکی آثار آمارکوشا و دیگری بریهادکاپلا سوترا بهاشیا ” ، در مورد تولید و مراحل پیشرفت لباس ، و مراکز تولید ، اطلاعاتی حیاتی می دهند .

 اطلاعاتی مثل شستن و اتو کشیدن ، برق انداختن ، آهار زدن ، معطر کردن ، و مواردی برای مراقبت و استفاده کردن از لباس را به ما می دهند ، و در آن از اینکه هر روز لباسها عوض می شدند ، ذکری به میان آمده است .

 نیتیانی واسانا ” ، لباسهایشان را بعد از مراسم مذهبی شان می شستند ، ماجانی کاما ، لباسهایشان را برای مراسم خاص استفاده می کردند . تا این دوره با افزایش مهاجران به هند ، طراحی ها و مدلها هم تغییر یافتند . 

بانا در بیوگرافی هارشا واردهانا ” ، چینا چولاکا چنین شرح می دهد که : لباسی درباری است ، کالیان کریشنا ” ، هویت آن را مثل بارانی و شبیه چوگا ” می داند . زنها هم لباسهای دوخته شده به شکل تونیک ، دامن ، و روسریهای متنوع می پوشیدند . 

مترجم فرناز فم تفرشی

برای ثبت نام در کلاس های ما کلیک کنید.